ยาคุมทำให้ฮอร์โมนเปลี่ยน & อ้วนขึ้นจริงไหม?
สวัสดีครับ โค้ชเค Fitterminal.com
เพื่อนๆเคยกลุ้มใจ และสงสัยไหมครับว่า ยาคุมกำเนิด หรือ “Birth Control” มีส่วนทำให้ฮอร์โมนเพศหญิงเปลี่ยนไป และทำให้อ้วนขึ้นได้จริงเปล่า?
เพราะเราอาจจะสังเกตได้ว่า ก่อนหน้านี้น้ำหนักจะคงที่ หรือต่อให้กินเยอะแค่ไหนก็ไม่อ้วน แต่พอกินยาคุมไปสักพัก เรากลับอ้วนขึ้นมา 4-5 กิโลกรัม ในเวลาไม่ถึงเดือน และเสื้อผ้าที่เคยใส่ได้ ตอนนี้ก็ต้องเปลี่ยนหมด
แถมพอเรากลับมาไดเอทและออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นมาเพราะยาคุม น้ำหนักกลับไม่ลดเลย หรือลดยากมากๆ เป็นต้น
ประเด็น คือ ไม่ว่าเราจะใช้ยาคุมยี่ห้ออะไร หรือกินยาคุมเพราะไม่อยากตังครรภ์ ปรับฮอร์โมนให้ปรกติ ลดการตกขาว อยากให้ผิวสวยขึ้น หรือเพื่อให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางลง มันก็อาจจะเกิดผลข้างเคียงได้ โดยเฉพาะน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น
วันนี้ผมโค้ชเค จะพาไปดูครับว่า ยาคุมกำเนิดทำให้เราอ้วนขึ้นได้จริงหรือเปล่า และจะมีวิธีลดความอ้วนหลังจากกินยาคุมยังไงบ้าง ตามมาเลยครับ
ยาคุมทำให้อ้วนขึ้นจริงไหม?
แน่นอนครับว่า การที่น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น เริ่มใส่เสื้อผ้าไม่ได้ หรือเริ่มมีคนทักว่าอ้วนขึ้น ก็อาจจะทำให้เราเสียสุขภาพจิต รู้สึกรำคาญ อึดอัด และเวลามองกระจกแล้วรู้สึกหงุดหงิดกับหุ่นตัวเองได้
โดยเฉพาะถ้าเราอ้วนจากการกินยาคุมกำเนิด ที่พอน้ำหนักดีดขึ้นไปแล้ว ก็จะลดยากมากๆ หรือพอเราเริ่มมามีวินัยและทำทุกอย่างที่เขาบอกว่าทำแล้วจะช่วยลดความอ้วนได้ เราก็ยังอ้วนหรือว่าน้ำหนักไม่ลดลงอยู่ดี
แต่จริงๆแล้ว ที่เราอ้วนขึ้น หรือมีน้ำหนักมากขึ้น มันเป็นเพราะเรากินยาคุมแล้วฮอร์โมนเปลี่ยน หรือเป็นเพราะว่าการไดเอท และการใช้ชีวิตของเราเปลี่ยนไปกันแน่?
เพราะงานวิจัยส่วนใหญ่ สรุปมาตรงกันว่า ยาคุมกำเนิดจะไม่มีผลทำให้เราน้ำหนักขึ้น หรือมีไขมันในร่างกายมากขึ้นโดยตรง
สิ่งที่เป็นไปได้ คือ ในช่วงแรกๆ ยาคุมกำเนิดอาจจะทำให้น้ำหนักเราดีดขึ้นมาได้ แต่น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นมาส่วนใหญ่ จะเกิดจากการที่ร่างกายบวมน้ำมากกว่า ซึ่งมันจะไม่ใช่หนักตัวเราจริงๆ และอาการบวมน้ำก็จะหายไปในที่สุด
ยาคุมกำเนิดอาจจะทำให้เราหิวบ่อย และกินอาหารเยอะขึ้นได้ไหม?
โดยทั่วไป ถ้าเรามีอาการบวมน้ำจนน้ำหนักขึ้นอย่างรวดเร็วจากการกินยาคุม มันก็อาจจะทำให้เรามีความเครียดมากขึ้น
ซึ่งก็อาจจะทำให้เราหิวบ่อย อยากจะกินอาหารขยะมากขึ้นกว่าปรกติ และฮอร์โมนเครียด หรือฮอร์โมน Cortisol นี้ ยังมีส่วนทำให้ร่างกายเรามีไขมันหน้าท้องมากขึ้นได้อีกด้วย (1)
ต่อมาเหตุผลที่เราอาจจะคิดว่ายาคุมกำเนิดทำให้เราอ้วนขึ้น เพราะว่าฮอร์โมนสังคราะห์ Progestins (Synthesis) อาจจะเพิ่มความอยากอาหารมากขึ้น หรือกินอะไรก็ไม่รู้สึกอิ่ม และฮอร์โมน Estrogen อาจจะทำให้ร่างกายเราบวมน้ำได้อีกด้วย (2)
แต่งานวิจัยในปี 2012 พบว่า ฮอร์โมน Estrogen ในยาคุมกำเนิดอาจจะมีแค่ 20-50 ไมโครกรัมเท่านั้น ซึ่งน้อยมากๆ เมื่อเปรียบเทียบกับยาคุมกำเนิดที่ผลิตในปี 1950 ที่มีมากถึง 150 ไมโครกรัม (3)
ดังนั้น ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่จึงเห็นตรงกันว่า ยาคุมกำเนิดอาจจะไม่ได้มีผลทำให้ฮอร์โมนเราเปลี่ยนจนน้ำหนักเกิน หรือว่าอ้วนขึ้น (4)
ความเป็นไปได้ คือ ในช่วง 1-2 เดือนแรก ร่างกายเราอาจจะบวมน้ำมากขึ้น ซึ่งก็อาจจะทำให้น้ำหนักเราเพิ่มขึ้นมาได้
และนักวิจัยก็พบด้วยว่า กลุ่มคนที่กินยาคุมจะมีน้ำหนักดีดขึ้นมาจากอาการบวมน้ำได้มากถึง 2 กิโลกรัม ภายใน 6-12 เดือนแรก ที่เริ่มกินยาคุมครับ (5)
ดังนั้น เราอาจจะต้องมาดูครับว่า ที่น้ำหนักเพิ่มขึ้น มันเป็นเพราะร่างกายเราบวมน้ำไหม หรือว่ามีอะไรเปลี่ยนไปบ้างที่ทำให้เราน้ำหนักดีดขึ้นได้อีก
4 สาเหตุหลักที่อาจจะทำให้อ้วนขึ้นหลังจากกินยาคุมกำเนิด
ถ้าเพื่อนๆคนไหนกินยาคุมแล้วน้ำหนักดีดขึ้นเรื่อยๆ และไม่มีทีท่าว่าจะลงมาสักที มันอาจจะเกิดจากสาเหตุเหล่านี้ก็ได้ครับ
1. Schedule หรือเวลาเราเปลี่ยนไป
เพราะเวลาในการใช้ชีวิตในการทำกิจกรรมต่างๆ หรือเวลาในการทำงานที่ยุ่งมากขึ้น อาจจะทำให้เราเคลื่อนไหวร่างกายได้น้อยลง เช่น อาจจะนั่งนานขึ้น เป็นต้น
ก็อาจจะทำให้เราหิวบ่อย และร่างกายเผาผลาญพลังงานน้อยลงด้วย โดยเฉพาะการนั่งนานๆที่มีผลทำให้เรามีน้ำหนักเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆโดยไม่รู้ตัว และอาจจะเสี่ยงที่จะมีอาการของ Office Syndromes อีกด้วยครับ (6)
2. พฤติกรรมการกินอาหารเปลี่ยนไป
เพราะอย่างที่เรารู้ดีครับว่า ในการลดน้ำหนักและรักษารูปร่างให้ดี เราควรจะเริ่มกินอาหารที่เป็นธรรมชาติที่อุดมไปด้วยโปรตีนคุณภาพสูง ไขมันดี คาร์บเชิงซ้อน และเส้นใยอาหารมากขึ้น
ประเด็น คือ ถ้าเราไปกินอาหารข้างนอกบ่อยๆ หรือไม่ค่อยได้ทำอาหารกินเอง พลังงานแคลอรี่เล็กๆน้อยๆที่เกินมา มันก็มีส่วนทำให้เราอ้วนขึ้นได้ในที่สุด
ดังนั้น ถ้ารู้สึกว่าเรากินไม่หยุด หิวบ่อย และกินอาหารขยะเยอะขึ้น เราอาจจะเริ่มบันทึกอาหารที่กินในแต่ละวัน และเริ่มทำอาหารกินเองบ่อยขึ้นดีกว่าครับ
3. ระบบเผาผลาญทำงานช้าลง
การที่เรามีอายุมากขึ้น กินน้อยเกินไปจนร่างกายขาดสารอาหาร หรือร่างกายอาจจะสูญเสียมวลกล้ามเนื้อด้วย จะมีส่วนทำให้ระบบ Metabolism ทำงานช้าลงได้
ซึ่งอัตราการเผาผลาญของร่างกายที่ลดลง จะมีส่วนทำให้ร่างกายสะสมไขมันมากขึ้น และน้ำหนักดีดขึ้นมาได้เหมือนกัน
และนี่คือเหตุผลที่เราควรเริ่มกินโปรตีนให้ได้วันละ 1.5-2 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม และเริ่มออกกำลังกายแบบเวทเทรนนิ่ง เพื่อสร้างมวลกล้ามเนื้อ และเพิ่มอัตราการเผาผลาญด้วย ประมาณ 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ครับ
4. เราอาจจะมีมวลกล้ามเนื้อมากขึ้นจากการเล่นเวทเทรนนิ่ง
เพราะถ้าเรากินโปรตีนเพียงพอต่อวัน และเริ่มเล่นเวทเทรนนิ่งบ่อยขึ้น ร่างกายเราก็จะมีความแข็งแรง และมีมวลกล้ามเนื้อมากขึ้น
ซึ่งการที่เรามีมวลกล้ามเนื้อมากขึ้น น้ำหนักบนตราชั่งเราอาจจะไม่ลดลงเลย หรืออาจจะเพิ่มขึ้นซะด้วยซ้ำไป
แต่มันก็ไม่ได้แปลว่าเราอ้วนขึ้นเลยครับ เพราะว่ามวลกล้ามเนื้อ จะมีความหนาแน่นมากกว่าไขมันนั่นเอง
เป็นไปได้ไหมว่าเราแพ้ยาคุมจนอ้วนขึ้น
จากการศึกษาพบว่า ผู้หญิงส่วนใหญ่จะมีความเสี่ยงที่จะอ้วนขึ้นเพราะยาคุมกำเนิดน้อยมากๆ เช่น นักวิจัยพบว่า วัยรุ่นอายุต่ำกว่า 18 ปี ที่น้ำหนักเกิน ก็จะไม่ได้อ้วนขึ้นอีกจากการกินยาคุม เป็นต้นครับ (7)
ดังนั้น ถ้าเพื่อนๆรู้สึกว่าเราอ้วนขึ้นเพราะยาคุมกำเนิด หรือว่ามีอาการข้างเคียงอื่นๆ เช่น เป็นสิว ปวดหัวบ่อยๆ และอารมณ์เหวี่ยงวีนมากขึ้น เราควรจะเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำดีกว่าครับ
3 วิธีลดความอ้วนจากการกินยาคุมกำเนิด
อย่างที่ผมย้ำอยู่เสมอครับว่า เราไม่ควรลดน้ำหนักด้วยการกินน้อยๆให้น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว หรือเราควรลดน้ำหนัก มากสุดแค่ประมาณ 3-4 กิโลกรัมต่อเดือนเท่านั้น
ต่อมา หัวใจสำคัญในการลดน้ำหนักให้ได้ผลดี และไม่กลับมาอ้วนอีก คือ เราควรเริ่มเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารให้ดีขึ้น
โดยเฉพาะการกินโปรตีนจากธรรมชาติให้เพียงพอ เพื่อลดความอยากอาหาร เพื่อสร้างมวลกล้ามเนื้อเพื่อลดไขมัน และเพิ่มอัตราการเผาผลาญไปในเวลาเดียวกันด้วยครับ
1. เริ่มตัดอาหารหวานๆ หรือน้ำตาลทุกชนิด
เพราะเราจะกินอาหารที่มีแป้งเยอะๆ เช่น คุ๊กกี้ ขนมเค้ก และพิซซ่า ได้ทีละเยอะๆจนอ้วนขึ้นโดยไม่รู้ตัว และพอหยุดตัวเองไม่อยู่ ก็จะมาโทษตัวเอง และรู้สึกผิดด้วย
ในทางตรงกันข้าม พอเราเปลี่ยนมากินอาหารที่มีคาร์บเชิงซ้อนมากขึ้น เช่น ควินัว ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต และขนมปังโฮลวีท เราก็จะรู้สึกอิ่มท้องนานขึ้น และกินอาหารน้อยลงโดยอัตโนมัติครับ (8)
2. เริ่มกินโปรตีน ไขมันดี และผักมากขึ้น
เพราะการกินโปรตีนจะช่วยลดการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อระหว่างการลดน้ำหนัก และโปรตีนยังมีส่วนช่วยทำให้เราอิ่มท้องนานขึ้น เพิ่มอัตราการเผาผลาญ และช่วยลดน้ำหนักได้ง่ายขึ้นอีกด้วย (9, 10, 11)
ต่อมา เพื่อนๆสามารถกินผักได้ทุกชนิดโดยไม่ต้องจำกัดปริมาณ และเราควรเริ่มกินผลไม้ประมาณ 5-6 กำปั้นต่อวัน ภายใน 30 นาที หลังอาหารด้วย
ส่วนไขมันดี เราเน้นไปไปที่น้ำหนักมะกอก หรือน้ำมันอะโวคาโดเป็นหลักก่อนก็ดีครับ หรือถ้าจะใช้น้ำมันมะพร้าวและเนยบ้าง เราควรกะปริมาณให้พอดีด้วย เพราะแหล่งไขมันทั้ง 2 ชนิด จะมีไขมันอิ่มตัวสูงกว่าครับ (12)
3. เริ่มบริหารเวลามาออกกำลังกายมากขึ้น
จริงอยู่ครับ ในการลดน้ำหนักเราไม่จำเป็นต้องออกกำลังกาย แต่การออกกำลังกาย โดยเฉพาะการเล่นเวทเทรนนิ่ง จะช่วยให้เราลดน้ำหนักได้เร็วขึ้น ไม่เสี่ยงที่จะกลับมาโยโย่ และมีหุ่นที่ลีนสมส่วนให้เราดีใจได้
แถมการมีมวลกล้ามเนื้อมากขึ้น ยังจะช่วยให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานแคลอรี่มากขึ้น และลดความเสี่ยงที่ระบบเผาผลาญจะพังในช่วงลดน้ำหนักอีกด้วยครับ (13, 14, 15)
คำแนะนำจากโค้ชเค (Take Home Message)
เพื่อนๆครับถ้าเรากินยาคุมกำเนิดแล้วมีผลข้างเคียง หรือน้ำหนักดีดขึ้นมาไม่หยุด เราควรเข้าพบแพทย์เพื่อขอคำแนะนำดีกว่า เพราะบางทีเราอาจจะต้องเปลี่ยนยี่ห้อยาคุมกำเนิดที่กิน หรือว่าต้องตรวจเช็คสุขภาพใหม่ เป็นต้น
ต่อมา ถ้าเราอ้วนจากการกินยาคุมกำเนิดแล้ว เราก็ควรให้เวลากับตัวเอง เริ่มมาดูอาหารที่เรากินมากขึ้น และเริ่มออกกำลังกายบ่อยขึ้น โดยเฉพาะการเล่นเวทเทรนนิ่งก่อนดีกว่าครับ
เพื่อนๆเคยอ้วนจากการกินยาคุมหรือเปล่าครับ และน้ำหนักเพิ่มขึ้นมากี่กิโลกรัม?
ถ้าเพื่อนๆยังมีคำถาม หรือคำแนะนำดีๆ คอมเมนต์หรือว่ามาแชร์ประสบการณ์ได้เลยที่ด้านล่าง
และถ้าตอนนี้เพื่อนๆไม่อยากเสียเวลาไปกับการลดไขมัน และการออกกำลังกายที่ผิดวิธี และอยากจะมีหุ่นในฝันให้ตัวเองภูมิใจ ภายใน 3-6 เดือนนี้
แอดไลน์มาตาม Link ด้านล่าง มาสอบถาม และพูดคุยกันก่อน และถ้าเคมีเราตรงกัน ผมก็มีคอร์สออนไลน์ที่ออกแบบมาสำหรับเพื่อนๆโดยเฉพาะ
| Follow Us | ช่องทางการอัพเดทข้อมูลข่าวสาร | YouTube | Facebook | Instagram | LINE @