โปรไบโอทิกส์ (Probiotics) ช่วยลดน้ำหนักไหม?
โปรไบโอทิกส์ (Probiotics) คือ เชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในลำไส้ และรู้ไหมครับว่า ปริมาณแบคทีเรียในร่างกายเรามีมากกว่าเซลล์ในร่างกายเราอีก
แต่แบคทีเรียก็ไม่ได้เลวร้ายไปเสียทั้งหมด เช่น โปรไบโอทิกส์ที่มีส่วนช่วยย่อยอาหาร เผาผลาญไขมัน ลดน้ำหนัก และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายด้วย
วันนี้ ผมโค้ชเค จะพาทุกคนไปดูว่าโปรไบโอทิกส์คืออะไร และเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ช่วยลดน้ำหนักและเผาผลาญได้จริงหรือเปล่า ตามมาเลยครับ
โปรไบโอทิกส์ (Probiotics) คืออะไร?
โปรไบโอทิกส์ คือ เชื้อจุลินทรีย์ (Microorganisms) ที่มีประโยชน์และจะอาศัยอยู่ในลำไส้ใหญ่
เชื้อจุลินทรีย์ที่เราน่าจะคุ้นเคยกันดี คือ Lactobacillus และ Bifidobacterium
เชื้อจุลินทรีย์หรือแบคทีเรียเหล่านี้จะทำหน้าที่ย่อยสลายเส้นใยอาหารที่ร่างกายเราไม่สามารถย่อยเองได้ (1) และแถมยังมีส่วนช่วยผลิตสารอาหารที่มีประโยชน์ด้วย เช่น วิตามินบี (Vitamin B) และวิตามินเค (Vitamin K) เป็นต้น
จริงๆแล้ว วงศ์ (Family) ของแบคทีเรียที่อยู่ในลำไส้เราจะมีอยู่ 2 วงศ์ใหญ่ๆ นั่นคือ Bacteroidetes และ Firmicutes (2)
หลักการจำจำง่ายๆมีดังนี้ครับ
- คนอ้วนส่วนใหญ่จะมีเชื้อแบคทีเรีย Firmicutes มากกว่า Bacteroidetes
- คนผอมจะมีเชื้อแบคทีเรีย Bacteroidetes มากกว่า Firmicutes
- คนที่น้ำหนักและรูปร่างอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน จะมีความสมดุลของแบคทีเรีย 2 ชนิดนี้
โดยทั่วไป เราจะได้รับโปรไบโอทิกส์จากอาหารเสริม หรืออาหารที่ผ่านกระบวนการหมัก (Fermentation) เช่น
- โยเกิร์ต (Yoghurt)
- คีเฟอร์ (Kefir)
- ซาวเคราท์ (Sauerkraut) (3)
- กิมจิ (Kimchi)
- เทมเป้ (Tempeh)
- หัวหอม (Onion)
- และกระเทียม (Garlic)
โปรไปโอทิกส์ช่วยลดน้ำหนัก (Weight Loss Friend)
โปรไบโอทิกส์อาจจะช่วยลดน้ำหนักได้ ด้วยวิธีเหล่านี้ครับ
- กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมน GLP-1: ฮอร์โมน GLP-1 คือ ฮอร์โมนชนิดที่ช่วยลดความอยากอาหาร ซึ่งนอกจากจะช่วยให้เราไม่กินจุบกินจุบแล้ว มันยังอาจจะกระตุ้นให้ร่างกายเผาผลาญไขมันเยอะขึ้นด้วยครับ (5)
- กระตุ้นการหลั่งโปรตีน Angiopoietin-Like 4 (ANGPTL4): โปรตีนชนิดนี้มีส่วนช่วยลดการสะสมไขมันของร่างกาย (6) ซึ่งโปรไบโอทิกส์จะเข้าไปกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งโปรตีน ANGPTL4 มากขึ้นครับ
งานวิจัยที่ทดลองกับหนูพบว่า หนูที่อ้วนสามารถลดน้ำหนักได้ผลดีขึ้น เมื่อได้รับการปลูกถ่ายอุจาระ (Fecal Transplants) จากหนูที่มีน้ำหนักมาตรฐาน
ดังนั้น นักวิจัยหลายคนจึงเชื่อว่า โปรไบโอทิกส์มีส่วนช่วยในเรื่องของการลดน้ำหนักครับ (7)
กันไว้ดีกว่าแก้ (Prevention is better)
พูดง่ายๆ คือ การลดน้ำหนักเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุมากกว่า จริงๆแล้วเราควรป้องกันไม่ให้น้ำหนักขึ้นตั้งแต่ตอนแรกจะดีที่สุด
มีงานวิจัยที่ทดลองโดยการให้ผู้เข้าร่วมทดลอง กินอาหารเสริมโปรไบโอทิกส์ ยี่ห้อ VSL#3 และกินอาหารมากกว่าที่ร่างกายต้องการ วันละ 1,000 แคลอรี่
ถึงแม้ว่าผู้เข้าร่วมการทดลองจะกินเยอะกว่าที่ร่างกายเผาผลาญ แต่น้ำหนักกลับไม่ขึ้นและระดับไขมันก็ไม่เพิ่มขึ้นด้วย (8)
แต่ผมไม่แนะนำให้ใช้โปรไบโอทิกส์เพื่อไปช่วยเผาผลาญแคลอรี่ที่เกินมานะครับ เพราะผู้เข้าร่วมทดลองเป็นคนที่สุขภาพดี ไม่อ้วน และอายุก็อยู่แค่ระหว่าง 18-30 ปี เท่านั้นครับ
เผาผลาญไขมัน (Burn More Fat)
มีงานวิจัยที่น่าสนใจชิ้นหนึ่งที่พบว่า ผู้เข้าร่วมการทดลองที่กินโยเกิร์ตที่มีส่วนผสมของ Lactobacillus Fermentum และ Lactobacillus Amylovorus สามารถเผาผลาญไขมันได้มากขึ้นถึง 3-4% ภายในระยะเวลาแค่ 6 อาทิตย์เท่านั้น (9)
งานวิจัยอีกชิ้นที่จัดทำขึ้นที่ประเทศญี่ปุ่นพบว่า โปรไบโอทิกส์อาจจะช่วยลดการสะสมไขมัน และช่วยขับไขมันออกทางอุจาระมากขึ้น (4)
เชื้อแบคทีเรียที่ดีที่สุดสำหรับลดความอ้วน
ถึงแม้ว่าเชื้อแบคทีเรียในลำไส้จะมีประโยชน์มากมาย แต่ Lactobacillus Gasseri คือ แบคทีเรียที่พบว่าดีที่สุด สำหรับการลดน้ำหนักและการเผาผลาญไขมัน (10)
งานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งพบว่า กลุ่มผู้เข้าทดลองที่เป็นคนญี่ปุ่น 210 คน ที่มีน้ำหนักเกินและมีไขมันในร่างกายสูงกว่ามาตรฐาน เมื่อได้รับโปรไบโอทิกส์ที่มีชื่อว่า Lactobacillus Gasseri ทุกวัน สามารถลดไขมันในร่างกายได้มากถึง 8.5% ในเวลา 3 เดือน (11)
เมื่อผู้เข้าร่วมทดลองไม่ได้รับโปรไบโอทิกส์เหมือนเดิม ไขมันในร่างกายก็กลับมาเหมือนเดิมภายในเวลาแค่ 4 อาทิตย์
คำแนะนำจากโค้ชเค (My Two Cents)
อย่างที่เห็นครับว่า โปรไบโอทิกส์ หรือ เชื้อจุลินทรีย์ (แบคทีเรีย) ที่อยู่ในลำไส้เรา มีประโยชน์หลายอย่าง โดยเฉพาะการลดน้ำหนัก
งานวิจัยที่น่าเชื่อถือก็มีทั้งที่บอกว่าโปรตีนไบโอทิกส์ช่วยลดน้ำหนักได้ และบางชิ้นก็บอกว่าไม่ได้ผลเลย (12)
แต่โปรไบโอทิกส์ก็ไม่ได้ช่วยแค่เรื่องลดน้ำหนักเท่านั้นนะครับ เพราะเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้มีส่วนช่วยลดการอักเสบในร่างกาย ช่วยให้หลอดเลือดและหัวใจแข็งแรง และช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้นด้วย
อีกอย่าง ชนิดของแบคทีเรียที่ร่างกายได้รับก็มีผลต่อการลดน้ำหนักได้เหมือนกัน เช่น งานวิจัยพบว่า Lactobacillus Gasseri คือ เชื้อแบคทีเรียที่ช่วยลดน้ำหนักได้ดีที่สุด
อย่างไรก็ตาม เราไม่ควรจะไปพึ่งแค่โปรไบโอทิกส์เพียงอย่างเดียว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารและการออกกำลังกาย ยังเป็นวิธีลดน้ำหนัก ลดไขมัน และดูแลสุขภาพที่ดีที่สุด
ถ้าคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์ อย่าลืมกด Share ด้วยนะครับ